Katar

Mart 2, 2014

|

Kategori:

Y. Emre  Cinli

Türkiye– Katar  İlişkileri

1. Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler

1.1. Ekonomik İlişkilerin Genel Durumu

Türkiye ile Katar arasındaki ekonomik ilişkiler, genel anlamda potansiyeli yansıtmaktan  uzaktır.

Esas itibariyle 1997 yılından bu yana doğalgaz ihracatına başlayan Katar, petrolfiyatlarının düşük seyrettiği 2003 yılına kadar, sürdürülen yatırımların bozduğu kamumaliyesi dengeleri nedeniyle ekonomik anlamda oldukça zor dönemler geçirmiştir.

Bununla birlikte, petrol fiyatlarının artmaya başlaması ve ardı ardına devreye alınan  LNG tesisleriyle hızlı bir ekonomik büyüme trendine giren Katar, son dönemde uluslar arası planda önemli yatırımlar içerisine girmiş bulunmaktadır. Hidrokarbon fiyatlarının 2003 yılından itibaren gösterdiği hızlı artışlar, bu kaynakların ihracatçısı Körfez ülkelerinin,dünya mal ve hizmet ticareti açısından taşıdığı önemi perçinlemiş, Körfez Bölgesi’ninküçük devletlerinden birisi olan Katar da, petrol ve doğalgaz fiyatlarının izlediği bu eğilimden en olumlu biçimde yararlanan ülkelerin başında yer almıştır.

Katar enerji fiyatlarının ulaştığı rekor seviyelerle birlikte artan gelirlerinin bir kısmını,gerek ekonominin tek kaynağa bağımlılığını azaltmak, gerek küresel ekonomideki yüksek oranlı büyümeden yararlanarak milli gelir artışını daha istikrarlı bir hale getirmek amacıyla uluslararası piyasalarda yaptığı yatırımlara ayırmaktadır. Diğer Körfez ülkelerine göre uluslararası yatırım piyasalarına geç girmiş olmasına rağmen Katar, hızla artan gelirlerinin de etkisiyle uluslararası piyasalarda agresif bir yatırım stratejisi izlemektedir.

Bu çerçevede, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde kurulan Katar Yatırım İdaresi (QIA Qatar Investment Authority), 70 milyonluk nüfusu ve gelisen tüketici profili ile Türkiye’ye de ilgisini belirtmektedir.

Bu çerçevede, QIA ve Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı (TYDTA) arasında kapsamlı bir işbirliği başlatılmış, bu çerçevede, QIA’in GAP kapsamında olası yatırımları, Katar’ın olası gayrımenkul yatırımları değerlendirilmeye başlanmıştır. Diğer taraftan, arada geçen sure zarfında QIA şirketlerinden Barwa ve Qatari Diar Türkiye’de şirket kurma çalışmalarını tamamlamışlardır.

Ticari İlişkilerin Gelişimi

Türkiye ile Katar arasındaki ticari ilişkilerin genel seyri incelendiğinde, Katar’ın 2003 yılından itibaren, uluslararası enerji fiyatlarına bağlı olarak yakaladığı gelişim çizgisi ve başlayan yoğun yatırımlar çerçevesinde ülkemizden gerçekleştirilen ithalatın artışına bağlı olarak şekillendiği görülmektedir.

Ülkemizden Katar’a yönelik gerçekleşen ihracatın ağırlıkla demir-çelik mamullerinden oluştuğu, diğer taraftan ihracatımızda diğer başlıca kalemlerin ise elektrikli makine ve  cihazlar, taşıt araçları, inşaat malzemeleri, mobilyalar, ev tekstili ürünleri ve gıda olduğu gözlemlenmektedir.

Öte yandan, Katar’dan yapılan ithalatımızda ise spot alımlarla gerçekleşen az miktarda doğalgaz, plastik ve mamulleri ile kimyevi ürünler yer almaktadır.

TÜRKİYE-KATAR TİCARİ VE EKONOMİK İLİŞKİLERİ

Türkiye ile Katar arasındaki  ticari  ilişkiler, dünya enerji  fiyatlarının yükselmeye başladığı  2003  yılından  bu  yana  Katar’ın  giderek  artan gelirleri paralelinde  başlattığı  kapsamlı  alt ve üstyapı  yatırımlarına  paralel  bir gelişme çizgisi takip etmektedir.

Dünyanın 3. en büyük doğalgaz rezervine sahip ve dünyanın en büyük LNG ihracatçı  ülkesi  konumundaki  Katar, sözkonusu enerji kaynaklarını  etkin       bir biçimde işletmeye  yönelik  projeleri ile  dünya  enerji  piyasasında  etkin   bir aktör olmaya başlamış, GSYİH’sını da hızla artırmış, bu süreçte de, hızlı büyümeye paralel bir biçimde 150 milyar $’lık kapsamlı bir alt ve üstyapı proje paketini de uygulamaya koymuştur.

1.2.2. İkili Anlaşma ve Protokoller, KEK Toplantıları

Türkiye ile Katar arasındaki “Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması”, 11 Mart 1985 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır.

Sözkonusu Anlaşma ile kurulmuş olan “Ekonomik ve Teknik İşbirliği Karma Komisyonu”nun I.Dönem Toplantısı 18-20  Mayıs 1991 tarihlerinde Doha’da, II.Dönem Toplantısı 21-22  Ekim 2001 tarihlerinde Ankara’da, III. Dönem Toplantısı ise 19-21 Kasım 2006 tarihlerinde İstanbul’da yapılmıştır.

İki ülke arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması ile Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması 25.12.2001 tarihinde Ankara’da imzalanmış ve  2008 yılı içerisinde yürürlüğe girmiştir.

Müzakerelerine Kasım 2005’de başlanılan Türkiye-Körfez İşbirliği Konseyi Serbest Ticaret Anlaşması’nın müzakerelerine devam edilmektedir.

Katar son dönemde yakaladığı güçlü ekonomik performansla ülkemiz firmaları açısından önemli fırsatlar sunmaktadır.

Türkiye ile Katar arasındaki ticari ve ekonomik ilişkiler, Katar’ın yakaladığı ekonomik  büyüme çizgisi ve başlayan yoğun yatırımları çerçevesinde ülkemizden gerçekleştirilen  ithalatın artışına bağlı olarak gelişmiştir.

Ayrıca Katar, firmalarımızın üstlendikleri çoğu prestij projesi niteliğindeki 8 milyar $’ı aşan proje stoğu ile müteahhitlik sektöründe faaliyet gösteren firmalarımız  açısından da önemli bir  pazar haline gelmiştir.

1.3. Dış Ticaret İstatistikleri

1.3.1. Türkiye ile Dış Ticareti


 

1.3.2. İhracatımızda Başlıca Kalemler

Tablo 11: Katar’a Başlıca İhraç Kalemlerimiz ($)


1.3.3. İthalatımızda Başlıca Kalemler

Nüfus ve yüzölçümü bakımından küçük bir ülke olan Katar, özellikle son yıllarda, sahibi olduğu doğalgaz ve petrol rezervlerini gittikçe artan bir hızla ekonomisine kazandırmaya başlamış ve bunun sonucunda rekor düzeyde ekonomik büyüme gerçekleştirerek, kişi başına milli gelir bazında dünyanın en zengin ülkelerinden birisi haline gelmiştir. 2009 yılı itibariyle 98 milyar Doları aşan GSMH’sına ve 2011 yılında 100.000 ABD Dolarını aşmış bir  kişi başına düşen gelire sahiptir.

Katar, ekonomisinin yaklaşık %60’ını oluşturan petrol ve doğalgaz sektörlerinin ağırlığını giderek azaltarak, imalat sanayi, ulaştırma, finans, ticaret ve turizm sektörleri lehine değiştirmek istemekte ve bu amaca yönelik olarak kapsamlı bir ekonomik çeşitlendirme politikası uygulamaktadır.

2008 yılında ilan edilen “Katar Ulusal Vizyon Belgesi 2030” çerçevesinde ve 2022 FİFA Dünya Kupasının Katar’da gerçekleştirilecek olmasının kazandırdığı ivme ile yeni uluslararası havalimanı, demiryolu ve metro, yeni yerleşim siteleri ve yeni yollar inşası gibi büyük çaplı yatırımlara girişmektedir. Bu itibarla, inşaat sektörü, hali hazırda, ülkenin en önde gelen sektörü konumundadır.

Katar, dünyanın üçüncü büyük kanıtlanmış doğalgaz rezervlerini elinde bulundurmaktadır (25,7 trilyon m3 – küresel rezervlerin yaklaşık %15’i). Katar’da doğalgaz üretimi 1991 yılında başlamış, ilk LNG ihracatı ise 1996 yılında yapılmıştır. 2010 yılı sonu itibariyle yılda 77 milyon ton sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üretme kapasitesine sahip olan Katar, üretiminin çoğunu Asya’ya (Japonya, Hindistan ve Güney Kore) satmakta, Avrupa ve ABD’ye LNG ihracatı için de çalışmalarını yoğunlaştırmış bulunmaktadır.

KATAR DIŞ TİCARET ve GÜMRÜK MEVZUATI

1. Giriş

DTÖ üyeliği ve Körfez İşbirliği Konseyi Gümrük Birliği’nin (KİKGB) 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe girmesi, Katar’ın gümrük mevzuatının önemli ölçüdebasitleşmesini sağlamıştır.Buna rağmen, uygulamada halen sağlanamayan yeknesaklık ve zaman zamanbürokrasiden kaynaklanan sorunlar, gümrük işlemlerinin uzamasına ve komplike hale gelmesine neden olmaktadır.

2. Katar’a İhracat

Katar’da mal ithalatı için ithalat lisansına sahip olmak gerekmektedir. Sözkonusu lisans, yalnızca Katar İş ve Ticaret Bakanlığı’na tescilli Katarlı ithalatçılara verilir.

a) İhracatta Gerekli Belgeler

Katar’a ithalatta gümrük işlemlerini gerçekleştirmek için aranan belgeler menşeşehadetnamesi, fatura, yükleme listesi ve üreticinin İsrail boykot beyannamesidir.

Ayrıca hayvansal ürünlerin ihracatında, sağlık sertifikası, “helal sertifikası”, radyasyon  arilik belgesi ile bitkisel ürünlerde bitki sağlık sertifikası bulunmalıdır.Faturada mutlaka malın üreticisinin adı, açık adresi olmalı ve kaşesi bulunmalıdır.Sevkıyata ilişkin tüm belgelerin Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk Dairesi veKatar Devleti Ankara Büyükelçiliği’nden tasdik ettirilmesi gerekmektedir.Diğer taraftan, satış amaçlı olmayan “numune”ler, ayrı bir fatura ile sevk edilmeli vefaturanın üzerinde mutlaka “not for resale” ibaresi ile fiyat (“value for customs purposes”) bulunmalıdır. Diğer taraftan yükleme listesinde paketlerin sayısı ve ağırlığıyer almalıdır.

b) Geçici İthalat

Ülkede sürdürülen projeler kapsamında kullanılacak olan ağır iş makineleri veekipman, yarı mamul maddeler, fuar ve sergilere katılım amaçlı getirilen eşyalar, tamir  veya  bakım için getirilen makine ve ekipman, yük taşıma amaçlı konteynerler ve ticari  numunelerin geçici ithalatı, ithalatı yapılacak eşya için ödenmesi gereken gümrük vergisi kadar teminatın banka teminat mektubu veya nakden yatırılması halinde mümkündür.

Geçici ithalat Gümrük İdaresinin ön onayına tabidir. Geçici ithalat izni 6 aylık süre için verilir ve 6 ay daha uzatılabilir.

3. Gümrük Vergileri

1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe giren Körfez İşbirliği Konseyi Gümrük Birliği (KİKGB) çerçevesinde üye ülkeler, ortak gümrük mevzuatı ve tarifesi uygulamaktadırlar.Bu çerçevede, KİKGB’e giren ürünler, Gümrük Birliği Alanı’na giriş yaptıkları ilk noktada gümrük işlemine tabi tutulmaktadır.

Katar’a ithalatta gümrük vergisi oranı malın CIF fatura fiyatının %5’i olarakuygulanmaktadır. Mal fiyatının FOB olduğu hallerde CIF fiyat, FOB fiyatın %15 fazlası olarak belirlenir.

Bununla birlikte, aşağıdaki ürünlerin ithalatında gümrük vergisi oranı %0’dır;

– Canlı hayvanlar,

– Taze sebze ve meyveler,

– Deniz ürünleri,

– Buğday, pirinç, mısır

– Un,

– Çay ve kahve,

– Şeker,

– Yem bitkileri,

– Baharatlar,

– Süttozu,

– Tohumlar

Diğer taraftan, aşağıdaki ürünlerin ithalatında farklı gümrük vergisi oranları

uygulanmaktadır;

– Çimento %20 (Halihazırda %0)

– Çelik (10 mm ve üzeri) %20 (Halihazırda %0)

– Çelik levhalar %20

– Üre %30

– Müzik aletleri ve sanat eserleri %15

– Tütün ve tütün mamulleri %100

– Alkollü içkiler %100

4. Muafiyetler

KİKGB çerçevesinde, KİK üyesi ülke menşeli mallar gümrük vergisinden muaftır.

Diğer taraftan, Büyük Arap Serbest Ticaret Alanı içerisinde yer alan Katar, GAFTA doğrultusunda Arap ülkeleri orjinli mallara gümrük vergisini kaldırmıştır.

Ayrıca, Katar Hükümeti ve devlet şirketlerine ait her çeşit eşya ile diplomatik temsilciliklerin ithal ettikleri eşyalar, hayır amaçlı kullanılacak eşyalar, kişisel eşyalar, kullanılmış ev eşyaları, yolcu beraberi eşya ve hediyeler gümrük vergisinden muaftır.

Katar Sınai Kalkınma Bankası tarafından finanse edilen projeler ile ülkede yapılan kapsamlı endüstriyel yatırımlar kapsamında ithal edilecek ekipman ve makineler degümrük vergisinden muaftır.

5. İthalat Yasakları

Katar’a alkollü içkiler, silah ve mühimmat, ilaçlar ve patlayıcı maddelerin ithalatı izne tabidir. Domuz ve domuz ürünleri, pornografik materyaller ve uyuşturucu maddelerin ithalatı yasaktır.

Tüm yazılı ve görsel medya malzemeleri sansüre tabidir.

Katar, Arap Birliği’nin İsrail boykot uygulamasına katılmakta olup, ülkeye İsrail mallarının ithalatına izin verilmemektedir.

6. Etiketleme

Etiketler ürün ve marka adını, üretim ve son kullanma tarihlerini, ürünün menşeini,üreticinin adını ve adresini, ağırlığını, muhteviyatı hakkındaki tüm bilgileri içermelidir. Gıda ürünlerinin ambalajları mutlaka arapça / ingilizce veya Arapça olmalıdır.

Ürünlerin üretim ve son kullanma tarihleri ambalajda basılı olmalıdır. Sözkonusu bilgilerin üzerinde değişiklik yapılamaz veya bir etiketle tarih değişikliği yapılamaz.

7. Standartlar

Standartları geliştirme ve uygunluk denetimini yapma görevi, Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı gözetiminde bağımsız faaliyet gösteren Qatar General Organization for Standards and Metrology’ye (QGOSM) verilmiştir. Bununla birlikte, Ulusal Sağlık İdaresi, Enerji ve Sanayi Bakanlığı ve Belediye İşleri ve Tarım Bakanlığı, yetki alanlarına giren konularda sözkonusu kuruluşa görüş ve önerilerini iletmektedir.

QCOSM laboratuarları halihazırda gıda ve inşaat malzemelerini test etmekte ve ölçüm aletlerinin kalibrasyonunu gerçekleştirmektedir. Önümüzdeki döneme ilişkin planlar arasında, sözkonusu laboratuarların elektrik ekipmanı ve oyuncakların da test edilmesine imkan sağlayacak şekilde geliştirilmesi yer almaktadır.

Katar ürün sertifikalandırma işlemlerini ISSO standartları çerçevesinde üreticinin uygunluk sertifikası, bildirimi veya ihraç ülkesindeki akredite edilmiş laboratuarların raporlarına göre gerçekleştirmektedir.

8. Ithalatta Ürün Bazında Aranan Şartlar ve Gümrük Vergileri

Avrupa Komisyonu’nun http://mkaccdb.eu.int adresinden ulaşılabilecek olan Market Access Database, pek çok ülkenin uyguladığı gümrük tarifelerinin yanı sıra, ürün bazında gereken standartlar da dahil olmak üzere, gerekli dokümantasyon hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir.

9. Ödeme Şekilleri

Katar Merkez Bankası, yerel bankaların nakit fazlalıklarını dış ticaretin finansmanında kullanmasına onay vermektedir. Bu çerçevede yerel bankalar, ithalatçılara verilen L/C’lerin %75’ine kadar kısa vadeli kredi de kullandırabilmektedir.

L/C, Katar’daki en yaygın ödeme biçimidir. Bununla birlikte firmalar; avans ödemesi veya doğrudan transfer gibi diğer ödeme biçimlerini de kullanmaktadırlar. Diğer ödeme şekillerinin kullanılması Katarlı firma ile kurulan ilişkinin yakınlığına bağlıdır.

Halihazırda dış ticaretin finansmanı konusunda faaliyet gösteren 7 yerel (Qatar National Bank-QNB, Doha Bank, Commercialbank, Al Ahli Bank, Qatar Islamic Bank, International Islamic ve International Bank of Qatar) ve 7 uluslararası banka bulunmaktadır. (HSBC, Mashreq Bank, Arab Bank, BNP Paribas, Standard CharteredBank, United Bank ve Bank Saderat Iran)

10. Kambiyo Kontrolü

Katar Riyali halihazırda ABD Doları’na çıpalı olarak sabit 1 $ = 3,64 QR üzerinden işlem görmektedir.

Katar’da yurtdışına para transferine ilişkin bir kısıtlama bulunmamaktadır. Bununla birlikte, 100.000 QR üzerindeki para transferlerinde veya para aklama şüphesiyle zaman zaman çeşiti kısıtlamalar uygulanabilmektedir.

B. PAZARA GİRİŞ

1. Acentalar

Katar’a ihracat yapmak isteyen firmalar, çoğunlukla acentaları aracılığıyla faaliyet göstermektedir. Katarlı bir firma ile acentalık ilişkisi kurmak isteyen firmaların 8/2002 sayılı Katar Ticari Acentalar Kanunu’nu incelemeleri tavsiye edilmektedir.

Sözkonusu Kanunun en önemli iki prensibi; acentalık yetkisinin yalnızca Katar vatandaşlarına verilmesi ve çalışılan acentanın her şart altında yetkili acenta  (exclusiveagency) olarak kabul edilmesidir.

Bu nedenle firmalarımızın ticari temas kuracakları Katarlı firmayı doğru tespit etmeleri, ileriye dönük kapsamlı bir işbirliği hedefleniyorsa bir acentalık anlaşması yapmaları önem arz etmektedir.

Acentaların, Katar’da yaptıkları mal satışından alabilecekleri komisyon oranı %5’i aşamaz. Diğer taraftan, başka Katarlı ticari kuruluşlar da acentalık verilen malı ithal ederlerse, yetkili acentaya %5 komisyon ödemek durumundadırlar.

Acentalık verilirken taraflar yapılan acentalık anlaşmasının Arapça nüshası İş ve Ticaret Bakanlığı Ticari Tescil Bölümü’nde kayıt altına alınır. Bakanlık sözkonusu acentalık sözleşmesinden kaynaklanan sorunlar konusunda hakemlik görevi de yapar.

Bununla birlikte, anlaşmazlık aşılamıyorsa yerel mahkemeler sözkonusu davaya   bakabilirler.

2. Franchising

Katar’da franchising hızla gelişen bir iş yöntemidir. Katarlı yatırımcılar, başarısını kanıtlamış yöntemler çerçevesinde istikrarlı bir gelir getiren yatırım olarak gördükleri franchising konusunda istekli davranmaktadırlar.

Ağırlıkla ABD firmalarının kontrolünde gelişen pazarda gıda işletmelerinin yanısıra, spor merkezleri, oto kiralama, tekstil ve hazır giyim, emlak komisyonculuğu da franchise yönteminin hızla yayıldığı sektörlerdir.

Yüksek alım gücüne sahip genç nüfus, ülkede çalışmak için bulunan yalnız yaşayan yabancıların çokluğu, alternatif eğlence imkanlarının kısıtlılığı ve Türkiye’ye olan ilgi, özellikle gıda sektöründe franchise vermek isteyen firmalarımız açısından cazip fırsatlar yaratabilecektir.

3. Doğrudan Pazarlama

Katar mevzuatlarına göre yabancı firmalar ürettikleri mal ve hizmeti piyasaya, kural olarak, acentaları kanalıyla sunabilirler. Bununla birlikte, bir kamu ihalesi kapsamında faaliyet gösteren yabancı firmalar doğrudan mal ithalatı gerçekleştirebilirler. Öte yandan, Katar’da kurulacak temsilcilikler kanalıyla pazarlama faaliyetleri yürütülebilir. Bununla birlikte, temsilcilik ofisleri de doğrudan ithalat yapamazlar.

4. Kamu Alımları (Mal Alımları)

Hükümet, Katar’ın en büyük mal ve hizmet alımcısıdır. Hükümet tarafından gerçekleştirilen alımlar, 8/1976 sayılı Kanun kapsamında düzenlenmektedir. Maliye Bakanlığı’na bağlı Central Tenders Committee (CTC), özellikle mal alımlarına yönelik kamu ihalelerinin önemli bir kısmını ele almaktadır.

CTC hakkında gerekli bilgiler ve ihale ilanları, kuruluşun web sitesi www.ctc.gov.qa üzerinden incelenebilir.

CTC mal alım ihalelerini büyük çoğunlukla yerel kaynaklardan temin etmektedir.

Diğer taraftan, açılan ihalelerin teklif verme süreleri de son derece kısadır. Bu çerçevede, taşıt araçlarından, büro makinelerine kadar üretici firmaların Katar kamu alımlarından pay alabilmeleri ancak etkin bir acenta vasıtasıyla mümkün olabilmektedir.

Diğer taraftan, Qatar Petroleum ve Kahramaa gibi kuruluşlar, kendi ihalelerini iç ihale birimleri vasıtasıyla gerçekleştirmektedirler. Sözkonusu kuruluşlara mal satmak isteyen firmaların veya ürettikleri ürünlerin sözkonusu kuruluşlarca açılan ihalelere katılan firmalarca kullanılmasını isteyen firmaların, sözkonusu kuruluşlarca “tedarikçi listesine” alınmaları gerekmektedir.

İhalelerde genel olarak yerel bankalardan teminat mektubu talep edilmektedir. İhalelerde, büyüklüğe bağlı olarak değişmekle birlikte, katılım için %5, performance bond olarak ise %10 tutarında teminat mektubu alınır.

Kamu ihalelerinde genellikle kontratın %20’si teminat mektubu karşılığında peşin olarak ödenir. Hakedişler ödenirken işveren kuruluş hakedişin belirli bir kısmını (iş sonuna kadar – kesin kabule kadar) tutmaktadır. Sözkonusu kesintilere faiz uygulanmaz. Bu nedenle, firmaların ödemelerden kaynaklanacak gecikmeyi ve  kayıpları teklif aşamasında dikkate alması gerekmektedir.

İhale dokümanları aksi belirtilmedikçe Arapça doldurulmalıdır. İstenen standartlar çoğunlukla İngiliz standartları olmakla beraber, son dönemde ABD standartlarının da bazı ihalelerde arandığı gözlemlenmektedir.

C. DAĞITIM ve PAZARLAMA KANALLARI

1. Giriş

Katar, küçük, ithalata yönelik ve rekabetçi bir pazar olduğundan, pazarlama açısından acentalar önemli bir rol oynamaktadırlar. Diğer bir ifadeyle, malın pazardaki başarısı, acenta veya distribütörün pazarlama ağının yaygınlığı ve etkinliği ile doğru orantılıdır.

Katar’da iş yapmak isteyen firmaların, pazarın koşullarını ve tüketicinin alışkanlıklarını bilen, yaygın bir dağıtım ağına ve sağlam ilişkilere sahip firmalar ile kuracakları ilişkilerin pazardaki başarılarına büyük katkı sağlayacağı açıktır.

Diğer taraftan, kamu sektörünün de ihaleler çerçevesinde mal alımları yaptığı dikkate alındığında, işbirliği yapılacak Katarlı firmanın seçiminde kamu alımları konusunda gerekli prosedürleri bilmesi, açılan ihaleleri ve değişen mevzuatı sürekli olarak takip etmesi önemli kriterler olarak ortaya çıkmaktadır.

2. Reklam ve İlan

Katar’da en yaygın reklam biçimi, billboardlar ve broşürlerdir. Öte yandan, gazete ilanları, radyo ve TV reklamları da ürün tanıtımı için kullanılan diğer yöntemlerdir. Mevcut PR şirketleri, promosyon faaliyetlerini yürütmek konusunda uzmanlaşmışlardır.

Paylaşın

İlişkili Makaleler

About Author

admin